In maart 2023 heeft de Hoge Raad het Deliveroo arrest gewezen. In deze zaak stond de vraag centraal of de bezorgers van Deliveroo zelfstandigen of werknemers waren.
Maaltijdbezorger Deliveroo begon in 2015 met haar activiteiten in Nederland. Tot 2018 werkten de bezorgers op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. In 2018 besloot Deliveroo de arbeidsovereenkomsten niet te verlengen en de bezorgers als zelfstandigen te laten werken via een opdrachtovereenkomst. Medio 2018 startte vakbond FNV een procedure tegen Deliveroo waarin zij claimde dat de bezorgers werkzaam waren op basis van een arbeidsovereenkomst.
In dit artikel wordt toegelicht welke nieuwe gezichtspunten uit het arrest voortvloeien en wat de betekenis hiervan is voor de rechtspraktijk.
Praktijk en gezichtspunten
Voor de praktijk betekent dat nog steeds op basis van alle omstandigheden van het geval beoordeeld dient te worden of sprake is van een arbeidsovereenkomst. Inbedding van het werk in de organisatie van de opdrachtgever is slechts één van deze omstandigheden en niet het startpunt bij de beoordeling of sprake is van een gezagsverhouding. Nieuw is dat in deze toets (meer) aandacht besteed aan de vraag of de persoon zich in het maatschappelijk verkeer als ondernemer gedraagt, bijvoorbeeld door de vrijheid om zich te verbinden aan meerdere (mogelijk zelfs concurrerende) opdrachtgevers. Samenvattend heeft de Hoge Raad een aantal gezichtspunten geformuleerd:
• De aard en duur van de werkzaamheden.
• De manier waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald.
• De inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de bedrijfsvoering van de organisatie.
• Het al dan niet bestaan van een verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren.
• De manier waarop het contract tussen partijen tot stand is gekomen.
• De hoogte van de beloning en de manier waarop deze wordt bepaald en uitgekeerd.
• De vraag of degene die de werkzaamheden verricht commercieel risico loopt
Voor de voormalig bezorgers van Deliveroo betekent deze uitspraak dat zij werkzaam waren op grond van een arbeidsovereenkomst enniet op grond van een overeenkomst van opdracht. Dit betekent dat zij recht hebben op een arbeidsovereenkomst en alle rechten die daarbij horen, zoals ontslagbescherming, loondoorbetaling bij ziekte, vakantiedagen, vakantiegeld en pensioenopbouw.
Wetgeving
Er is nieuwe wetgeving in de maak. Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip heeft een wetsvoorstel voor het werken met zelfstandigen zonder personeel gepubliceerd. De minister wil met het voorstel de regels voor het werken met werknemers en zelfstandigen duidelijker maken. Opdrachtgevers kunnen daarmee bepalen of ze iemand een arbeidscontract moeten aanbieden voor een overeenkomst van opdracht.
De wet zou per 1 juli 2025 moeten ingaan en vanaf dat moment gelden voor elke afgesloten opdrachtovereenkomst. Het is vooralsnog onzeker of de wet er ook komt per deze datum. Het kabinet is demissionair en kan de wet uitstellen tot er een nieuw kabinet komt.
Werkt u met zelfstandigen of bent u zelfstandige? Dan is het van belang om te (laten) toetsen of dit mogelijk is, en zo nee, wat u zou moeten aanpassen om de risico’s te beperken. Als later wordt geoordeeld dat sprake is van een arbeidsovereenkomst kan dit namelijk grote (financiële) gevolgen hebben.
Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie.
Comments